Veel stripfans beschouwen de jaren tachtig-productie van Alan Moore als een paarse vlek in het indrukwekkende oeuvre van de schrijver. Terwijl je nog steeds het buitengewone vastlegt V voor Vendetta met kunstwerken van David Lloyd en De saga van het moerasding met Steve Bissette, Moore en Dave Gibbons brachten het genre-verbrijzelende album uit Wachters in 1985 decennialange deconstructie van de superheldenmythologie , Wachters wordt terecht herinnerd als een kanshebber voor de grootste strip aller tijden. Het speelt zich af in een alternatieve tijdlijn waarin burgerwachten verboden zijn en Richard Nixon het 22e amendement heeft overtreden om aan te blijven als president nadat hij de oorlog in Vietnam had gewonnen. Wachters nam alles wat er eerder was gekomen en maakte er iets fris en magisch van.
Wachters wordt misschien het best herinnerd vanwege de morele dubbelzinnigheid van zijn helden. Rorschach is een meedogenloze fascist, terwijl zijn partner, Nite Owl, een machteloze lafaard is. Silk Spectre is egocentrisch en The Comedian is een bloeddorstige burgerwacht met een geschiedenis van aanranding. Algemeen beschouwd als de meest problematische van de Watchmen, vormt Doctor Manhattan een onderzoek naar wat er zou gebeuren als Superman het contact met de mensheid zou verliezen, terwijl de hoogmoedige Ozymandias fungeert als de ‘slechterik’ van het stuk. Een van de grootste geneugten van Moore’s verhaal is echter de manier waarop het zich in het grijs afspeelt. Als gevolg hiervan is er een zaak in het voordeel van Ozymandias. In veel opzichten is Doctor Manhattan de echte slechterik van Moore’s gelijkenis uit de Koude Oorlog.
beer republiek rode raket ale
Het plan van Ozymandias is geworteld in liefde voor de mensheid
Zelfs de trouwste aanhangers van Ozymandias zouden toegeven dat er een kwaad inherent is aan zijn plan Wachters vanwege de massamoorddadige gevolgen ervan. Ozymandias staat in het universum bekend als ‘de slimste man ter wereld’ en voorspelt de Keane Act (die eigenzinnigheid verbiedt) voordat deze plaatsvindt, waarbij hij zich in genade terugtrekt om een lucratief zakenimperium op te bouwen. Dit is echter niet het nastreven van zelfzuchtige kapitalistische winst. Ozymandias erkent veeleer de noodzaak van activa om de toekomst veilig te stellen. Verontrust door de steeds escalerende vijandelijkheden tussen oost en west voorspelt hij de onvermijdelijkheid van een nucleaire holocaust halverwege de jaren negentig. Om het uitsterven van het menselijk ras te voorkomen, bedenkt de ‘held’ een uitgebreid plan waarbij hij het geopolitieke landschap laat geloven dat ze verenigd zijn in een aanval van een buitenaardse dreiging. Door dit te doen vernietigt Ozymandias een aanzienlijk deel van de bevolking van New York.
Het epische verhaal van Alan Moore wordt onderbroken door onheilspellende voorafschaduwingen, maar op de korte termijn slaagt het plan van Ozymandias. Tegen het einde van de strip is de Koude Oorlog voorbij, en een dappere nieuwe wereld wacht om de hoek . De morele ambiguïteit en zelfs regelrechte kwaadaardigheid van Ozymandias’ daden kunnen niet worden ontkend, maar alles wat hij doet is geworteld in liefde voor de mensheid en een verlangen om de wereld te zien bloeien. Dit staat in contrast met Doctor Manhattan, van wie lezers niets zo nobels zien. Hij is koud, afstandelijk en volkomen afstandelijk van elk verlangen om het welzijn van de samenleving te beschermen. Dit is zelfs nog flagranter gezien de almachtige macht van Doctor Manhattan. Er zijn zoveel acties die hij had kunnen ondernemen om de vijandelijkheden uit de Koude Oorlog te beëindigen zonder te hoeven vervallen in de moorddadige wanhoop van Ozymandias, maar dokter Manhattan kiest ervoor om niets te doen. Lezers blijven met een ernstige vraag zitten: is de echte slechterik de moordenaar die de wereld heeft gered of de god die weigerde een vinger uit te steken?
lil sumpin sumpin
Ozymandias was geen burgerwacht of keizerlijke marionet
Misschien pervers gezien zijn uiteindelijke lot, wordt Ozymandias eerder in Moore's verhaal voorgesteld als een van de meest deugdzame, moreel verheven karakters. Hij houdt zich aan de wetten van het land en gaat met pensioen als eigenrichting verboden is. Dit wordt tegenover Rorschach geplaatst, die op illegale wijze zijn eenmansoorlog tegen de misdaad voortzet, gedreven door een waanvoorstelling van morele superioriteit. Ozymandias gaat superhelden op straatniveau herkennen als gloriezoekend, jeugdig en ineffectief, en kiest ervoor zijn aanzienlijke intellect te wijden aan het genezen van de kwalen van de samenleving op grotere schaal, zonder het gebruik van zijn vuisten. Rorschach veroordeelt Ozymandias als ‘verwend en decadent, die zelfs zijn eigen oppervlakkige, liberale genegenheid verraadt’, maar dit dient alleen maar om de ongelijkheid tussen de twee personages in het voordeel van Ozymandias te benadrukken. Rorschach wordt voorgesteld als een gevaar voor zichzelf en de samenleving door zijn onzachte absolutisme, terwijl Ozymandias via meer ontwikkelde middelen verandering probeert teweeg te brengen.
Ozymandias wordt echter moreel gezien des te moreler, juist in vergelijking met Doctor Manhattan na de Keane Act. Doctor Manhattan wordt een door de staat gesanctioneerde agent die een belangrijke rol speelt bij het winnen van de oorlog in Vietnam met bijna genocidale middelen. In plaats van te worstelen met de moraliteit van zijn daden jegens de Vietnamezen of te streven naar een hoger goed door zijn moorddadige missies, doodt dokter Manhattan zonder nadenken of voelen slechts een marionet van de imperialistische oorlogsmachine. De grote ironie is dat het aantal doden van Doctor Manhattan zeker gelijk moet zijn aan of zelfs groter moet zijn dan dat van Ozymandias, gezien de inzet van de ‘held’ tijdens de Koude Oorlog. Bovendien toont een flashback naar de oorlog in Vietnam hoe Doctor Manhattan eenvoudigweg toekijkt terwijl The Comedian een vrouw vermoordt die hij heeft geïmpregneerd. Ondanks de verdorvenheid van de latere daden van Ozymandias, is het ondenkbaar dat hij op dezelfde manier zou reageren. ‘Je raakt het contact kwijt, dokter,’ klaagt de cabaretier. “God sta ons allemaal bij.”
Ozymandias is het minst gebrekkige personage van Watchmen
Ironisch genoeg is Ozymandias in veel opzichten het minst gebrekkige personage van Alan Moore. Rorschach is een gevaarlijk los kanon, terwijl Nite Owl over grote macht beschikt, maar er toch voor kiest er niets mee te doen. Silk Spectre gaat zo op in haar eigen verhaal dat ze weinig doet om de wereld te verrijken, en The Comedian is de personificatie van degeneratie. Misschien wel de ergste van allemaal is Doctor Manhattan. Hij wordt routinematig afgeschilderd als niet in staat de mensheid te begrijpen, van zijn medeplichtigheid aan de moord op The Comedian in Vietnam tot het inzetten van een constructie om met zijn vriendin Silk Spectre te slapen, terwijl hij zijn wetenschappelijke experimenten in een andere kamer voortzet. De conclusie van de strip is dat dokter Manhattan alle vertrouwen en interesse in de mensheid heeft verloren. Zijn besluit om de aarde voor altijd te verlaten dient als het hoogtepunt van zijn onthechting.
Daarentegen vervalt Ozymandias nooit in het apathische defaitisme of de desinteresse die dokter Manhattan doet. Hoewel zijn daden buiten twijfel staan, is alles wat Ozymandias doet geworteld in heroïsche bedoelingen. In plaats van de wereld op te geven, doet hij alles wat binnen zijn macht ligt om haar te redden, zij het met moorddadige middelen. Wat dit des te scherper maakt, is het feit dat Ozymandias slechts een man is, ‘de slimste man ter wereld’, maar nog steeds een man. Dokter Manhattan heeft de macht van een god, maar fungeert toch op zijn best slechts als een militaristische marionet en kijkt in het slechtste geval toe hoe de wereld afdaalt in de hel. Is het het beste om je ziel te verliezen bij het redden van de wereld of door desinteresse in de essentie van het leven? Dit is het dilemma dat Alan Moore vakkundig onderzoekt Wachters .
dubbele problemen oprichters
Hoewel Ozymandias ogenschijnlijk de slechterik is van Wachters , Doctor Manhattan en inderdaad de andere ‘helden’ kunnen in vergelijking gemakkelijk als problematischer worden herkend. Ozymandias is geen fascist of zedendelinquent, en hij streeft er altijd naar zijn macht ten goede te gebruiken, zelfs als deze zich op een objectief kwade manier manifesteert. Hij laat zijn eigenbelang varen om een betere wereld veilig te stellen en verliest nooit de hoop in de mensheid. Ozymandias laat zijn inherente beperkingen zijn heroïsche bedoelingen niet in de weg staan en ‘redt de wereld’, terwijl de goddelijke figuur Doctor Manhattan niets doet. Natuurlijk, Ozymandias is noch een duidelijke held, noch een slechterik , maar de vragen die hij bij de lezer oproept, zijn een van de vele redenen Wachters blijft tot op de dag van vandaag een boeiende lectuur.
Is het erger om niets te doen als we geconfronteerd worden met uitsterven, of om wreedheden te begaan bij het nastreven van een hoopvolle toekomst? Wat is de grootste moordenaar: apathie of afschuw? Dit is het morele hart van Alan Moore Wachters , en het is nog steeds net zo boeiend en belangrijk als toen het in 1985 uitkwam. De existentiële kwesties die Moore stoutmoedig aanpakt, zijn ondanks alles nog steeds relevant. Wachters zo diepgeworteld in paranoia uit de Koude Oorlog. Moore’s magnum opus roept veel vragen op bij de lezer, maar één springt er toch uit als de meest relevante: is Ozymandias de ware slechterik van Wachters ?
